Në bazë të nenit 27 të Ligjit të Veprimtarisë Inovative (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 79/13, 137/13, 41/14, 44/15, 6/16, 53/16, 190/16 dhe 64/18), si dhe në lidhje me Rregullat për organizimin dhe zbatimin e garave ose sfidave për të inkurajuar inovacionin në fushat prioritare të shkencës dhe teknologjisë nga 20.01.2020, ark.nr. 01-514/17,,Rregullat për plotësimin e Rregullave për organizimin dhe zbatimin e garave dhe sfidave për të inkurajuar inovacionin në fushat prioritare të shkencës dhe teknologjisë nga 16.03.2020, ark.numri 01-797/6, dhe Rregullat për plotësimin e Rregullave për organizimin dhe zbatimin e garave dhe sfidave për të inkurajuar inovacionin në fushat prioritare të shkencës dhe teknologjisë nga 01.06.2020, ark.numri 01-1662/5, Fondi i Inovacioneve dhe i Zhvillimit Teknologjik më 09.09.2021, shpall thirrjen publike për:
Në botën e sotme të paqëndrueshme pas Covid-19, jemi dëshmitarë të sfidave të shumta që na presin për të zgjidhur ose të paktën të japim kontributë në zgjidhjen e tyre, dhe suksesi i një biznesi nuk matet më vetëm nga performanca e tij financiare, por edhe atë se si kontribuon në përmirësimin e shoqërisë. Në vitet e fundit, ka pasur një rritje të njësive që ndërmarrin aktivitete për të zgjidhur çështjet ekologjike, të tilla si qëndrueshmëria dhe ndryshimet klimatike, por edhe pabarazitë sociale, siç janë niveli i ulët i përfshirjes ose diversiteti i ulët i ndërmarrjeve. Nga ana tjetër, shprehitë dhe nevojat e klientëve ose shfrytëzuesve të shërbimeve po ndryshojnë. Në botë, por gjithnjë e më shumë tek ne, klientët duan të dinë diçka më shumë për origjinën e produktit ose shërbimit. Nëse produkti është krijuar pa shkelur kodet natyrore ose etike ose nëse mund të riciklohet janë vetëm disa nga shembujt e vlerës së shtuar për të cilët blerësit janë të gatshëm të paguajnë më shumë.
Sipërmarrja sociale si koncept i udhëheqjes së biznesit nuk është një proces i panjohur në ekonominë tonë, dhe në vitet e fundit po bëhet gjithnjë e më aktuale përmes programeve të ndryshme që qarkullojnë në ekosistemin e startup-it dhe të cilët i ndihmojnë sipërmarrësit të definojnë, masin dhe të rrisin ndikimin pozitiv të tij që ka arritur në shoqëri.
Sipërmarrja sociale, respektivisht format e reja të biznesit përpiqen të krijojnë vlerë ose të gjenerojnë një ndikim pozitiv në shoqëri duke ofruar shërbime ose produkte që u përgjigjen nevojave specifike të bashkësisë duke ofruar zgjidhje jo-konvencionale për sfidat shoqërore. Këto njësi janë të lidhura ngushtë me inovacionet sociale . Kapaciteti i tyre për inovacion dhe aplikimit të shumëllojshëm po bëhet një mekanizëm më i fortë për përballimin e sfidave që kontribuojnë në përjashtimin dhe margjinalizimin e atyre segmenteve të shoqërisë që nuk kanë kapacitet të merren me to vetë.
Në mënyrë tipike, shumica e fitimeve të gjeneruara nga format e reja të biznesit brenda sipërmarrjes sociale dhe inovacionet e tyre sociale riinvestohen në një mënyrë që mbështet më tej qëllimet e rritjes së qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse. Idetë inovative të këtyre njësive kanë kapacitetin për ta bërë botën një vend më të mirë. Frymëzimi pas inovacionit social është që të realizohet një zgjidhje, e cila jo vetëm që do t’i ndihmojë sipërmarrësit social të gjenerojë fitim, por edhe gjithashtu do të bëjë një ndryshim pozitiv në botë. Për shembull, në vend që të pranojnë metodat e prodhimit të dëmshme për mjedisin jetësor, sipërmarrësit social vijnë me ide, se si mjedisi të mos dëmtohet dhe të ketë ende fitim.
Mundet që përparësia më e madhe e të qenit një sipërmarrës social është ndikimi që mund të keni në shoqëri. Sipërmarrësit social krijojnë aktivitete biznesi në sektorë të ndryshëm që mund të kenë një ndikim pozitiv në shoqëri, duke përfshirë edhe burimet alternative të energjisë, shërbimet shëndetësore dhe një mënyrë jetese të shëndetshme, mbrojtjen dhe edukimin social, adresimin e ndryshimeve klimatike dhe pabarazive. Përfitimi nga inovacionet sociale është në lirinë e kërkimit dhe krijimit të zgjidhjeve inovative që mund të frymëzojnë ndryshime. Sipërmarrësit social shpesh marrin rreziqe dhe mendojnë jashtë kufijve ekzistuese, duke kërkuar gjurma ekzistuese për mënyra të reja për të zgjidhur problemet.
Përmes kësaj thirrje publike, Fondi i inovacioneve dhe i zhvillimit teknologjik po përpiqet të ofrojë zgjidhje për disa nga sfidat kryesore me të cilat ballafaqohet sipërmarrja sociale në vend:
Kjo sfidë e fondit është realizuar në partneritet me Asociacioni për kërkim, komunikim dhe zhvillim „“Publik” dhe Lab i Ndikimit në Biznes.
Organizatat partnere do të ofrojnë mbështetje mentorimi individuale për konkurrentët e përzgjedhur në fushën e komunikimit të ndikimit dhe do të sigurojnë qasje në programet e shkallëzimit kombëtar dhe global për bizneset e tyre.
[1] Termi sipërmarrje sociale mbulon një gamë të gjerë aktivitetesh dhe nismash, duke përfshirë nismat shoqërore të zbatuara nga bizneset fitimprurëse, njësi që ndjekin në mënyrë eksplicite një qëllim shoqëror, marrëdhënie dhe praktika që përfitojnë shoqërinë.
[2] Sipas përkufizimit të Komisionit Evropian, inovacioni social nënkupton zhvillimin e ideve, shërbimeve dhe modeleve të reja në mënyrë që të adresohen më mirë problemet sociale. Si koncept, inovacioni social mund t’i referohet një produkti, procesi të prodhimit, idesë, lëvizjes shoqërore ose një kombinimi të sa më sipër.
Qëllimi i kësaj thirrje është të inkurajojë zhvillimin e sipërmarrësisë sociale duke mbështetur zgjidhje inovative për nevojat aktuale sociale dhe sfidat shoqërore (inovacionet sociale), duke siguruar një zhvillim të qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës.
Pothuajse të gjitha vendet në botë kanë premtuar se do të përmirësojnë planetin dhe jetën e qytetarëve të tyre deri në vitin 2030. Ata u përkushtuan për 17 qëllime që ndryshojnë jetën, të listuara nga OKB në vitin 2015. Këto synime globale, të njohura edhe si Qëllimet e Zhvillimit të Qëndrueshëm (QZHQ), përfshijnë fundin e varfërisë ekstreme, dhënien e mbrojtjes më të mirë shëndetësore për njerëzit dhe arritjen e barazisë për gratë. Ajo që është e qartë është se jo vetëm që nevojiten zgjidhje të zgjuara, por nevojiten edhe entitetet me kapacitete inovative.
Përmes kësaj sfie mundësohet mbështetje në arritjen e më së paku njërit prej qëllimeve vijuese për zhvillim të qëndrueshëm :
T’i japë fund varfërisë në të gjitha format e sajjapë | |
T’ifund urisë, të arrijë sigurinë ushqimore dhe të përmirësojë ushqimin dhe të promovojë bujqësinë e qëndrueshme | |
Sigurimi i cilësisë gjithëpërfshirëse dhe të barabartë arsimimi dhe promovimi i mundësive të të mësuarit gjatë gjithë jetës për të gjithë | |
Arritja e barazisë gjinore dhe inkurajimi i grave dhe vajzave | |
Promovimi i rritjes gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme ekonomike, punësimit dhe punës së denjë për të gjithë |
Zbatimi i projektit mund të jetë deri në 12 (dymbëdhjetë) muaj.
Fondi, bazuar në rrethana të justifikuara, mund të miratojë vazhdimin e zbatimit të projektit deri në 6 (gjashtë) muaj.
Për financimin e projekteve në kuadër të kësaj thirrje, është siguruar një buxhet i përgjithshëm prej 6,000,000 (gjashtë milionë) denarë.
Për një propozim-projekt individual, Fondi siguron financim deri në 90% (nëntëdhjetë përqind) të buxhetit të përgjithshëm të projektit, në një shumë maksimale prej 1,500,000 (një milion e pesëqind mijë) denarë për shoqëritë tregtare të cilat do të themelohen brenda 30 ditëve nga marrja e Njoftimit për përzgjedhjen e propozim-projektit (në rast se kur Garuesi shfaqet si ekip).
Nga ana e Garuesit duhet të jenë të siguruara një minimum prej 10% (dhjetë përqind) e buxhetit të përgjithshëm të projektit.
Mjetet e marra nga Fondi në çfarëdo baze tjetër ose cilës do ndihme tjetër shtetërore, nuk do të konsiderohen për mjete të pranueshme për bashkëfinancim nga ana e Garuesit – shfrytëzues i mjeteve financiare nga Fondi.
Derisa nuk ka mjaft propozim-projekte cilësore ose nuk plotësohen kushtet për financim, Fondi mbanë të drejtën të mos ndajë mjete financiare.
Kriteret e përshtatshmërisë të cilat duhet t’i plotësojë garuesi janë:
Në rast se një shoqëri tregtare shfaqet si garuese, e njëjta duhet t’i plotësojë kriteret vijuese të përshtatshmërisë:
Në rast se garuesi shfaqet si ekip ose shoqatë qytetarësh dhe propozim-projekti i të cilit ka kaluar fazën e përzgjedhjes, garuesi është i detyruar brenda 30 ditëve kalendarike pasi të ketë marrë Njoftimin për përgjedhjen e propozim-projektit, të themelojë një shoqëri tregtare në të cilën si themelues do të paraqiten të paktën 51% e anëtarëve të ekipit, e cila shoqëri tregtare do t’i merrë të gjitha të drejtat dhe detyrimet në lidhje me zbatimin e Projektit dhe e cila do të plotësojë kriteret për pranueshmëri nga thirrja publike.
Nëse propozim-projekti përfshin një konsorcium , kushtet për anëtarin/ët janë të njëjta si edhe për Garuesin Kryesor.
Kur aplikoni në një konsorcium, mbajtësi kryesor i projektit është Garuesi Kryesor.
[3] Në rast të një konsorciumi të gjithë anëtarët e konsorciumit marrin pjesë në bashkëfinancimin e projektit
Propozim-projekti duhet të përfshijë aktivitete për zhvillimin e një zgjidhjeje të re, inovative në faza nga një koncept i vërtetuar në një zgjidhje funksionalisht në një mjedis real.
Aktivitetet mund të përfshijnë:
Lista e mësipërme e aktiviteteve nuk është kufizuese.
Shpenzimet e përshtatshme për financim:
Shpenzimet e papranueshme për financim:
Aktivitetet e marketingut dhe shitjes (që synojnë arritjen e zgjidhjes për gatishmërinë dhe pjekurinë e investimeve për futjen në treg).
Vetëm shpenzimet e bëra për aktivitetet e kryera gjatë kohëzgjatjes së projektit, të cilat janë në përputhje me Buxhetin e aprovuar të projektit dhe Rregullat për organizimin dhe zbatimin e garave ose sfidave për nxitjen e inovacionit në fushat prioritare të shkencës dhe teknologjisëdo të merren parasysh për shpenzime të pranueshme.
Fondi mban të drejtën për të negociuar me fituesit në lidhje me definimin e aktiviteteve të projektit dhe buxhetit në bazë të rekomandimeve të marra nga Komisioni i Vlerësimit dhe Përzgjedhjes (në tekstin vijues: Komisioni), ndërsa para nënshkrimit të Marrëveshjes së ndarjes të shpërblimit.
Në rastë se projekti do bazohet në të drejtat ekzistuese të pronës intelektuale, Garuesi është i detyruar, para nënshkrimit të Marrëveshjes për ndarje të shpërblimit, të paraqesë prova për të drejtën e shfrytëzimit të pronës intelektuale në llojin e një marrëveshjeje licencimi, marrëveshje kontributi “in-kind” ose lloje tjera të marrëveshjes e cila konfirmon që Garuesi ka të drejtë të shfrytëzojë pronën intelektuale në të cilën bazohen rezultatet e projektit.
Fondi nuk është përgjegjës për mosmarrëveshjet në lidhje me të drejtat e pronësisë intelektuale midis Shfryzëzuesit të mjeteve financiare dhe palëve të treta.
Të gjitha të drejtat dhe njohuritë e pronës intelektuale “know-how” që do të krijohen gjatë implementimit të Projektit dhe/ose si rezultat i zbatimit të Projektit i përkasin Shfrytëzuesit, dhe nëse është e pranueshme, Shfrytëzuesi duhet t’i mbrojë të drejtat e pronësisë intelektuale.
Procedura, nga marrja e aplikacioneve të marra deri tek përzgjedhja dhe vendimi përfundimtar për përzgjedhjen dhe ndarjen e fondeve për konkurrentët e shpërblyer, përbëhet nga disa hapa:
Çdo propozim-projekt vlerësohet nga Komisioni iVlerësimit dhe i Përzgjedhjes i cili përbëhet nga:
Komisioni punon në bazë të Rregullores së Procedurës së Komisionit të Vlerësimit dhe përzgjedhjes, të cilat miratohen në mbledhjen e parë të Komisionit.
SHËNIM: Me kërkesë të anëtarëve të Komisionit, Fondi mund të angazhojë ekspertë të cilët do të japin mendim ekspertësh për aplikime të caktuara, të përshtatshme për fushën e ekspertizës së tyre.Në rast të tillë, mendimi i ekspertit do të merret parasysh nga anëtarët e Komisionit gjatë vlerësimit të aplikacionit.
Kriteret kryesore për vlerësimin e propozim-projekteve janë:
Fondi mbanë të drejtën të mos ndajë shpërblim përderisa nuk ka mjaft propozim-projekte cilësore ose nuk janë përmbushur kushtet për ndarjen e shpërblimit në përputhje me këto Rregulla dhe kushtet e përcaktuara në Thirrjen Publike.
Kriteret kryesore dhe nënkriteret për evoluimin e projektit përshkruhen në formën Tabelës për vlerësim.
Kur aplikoni, duhet të dorëzohen dokumentet e mëposhtme:
Dokumentacioni i projektit (i cili duhet të nënshkruhet nga një përfaqësues i autorizuar i Garuesit dhe të shtypet, dhe i disponueshëm përmes faqes së internetit të Fondit):
– Formulari i plotësuar siç duhet i aplikimit të projektit
– Formulari i plotësuar siç duhet i buxhetit të projektit
– Deklarata e Ofertuesit për pranimin e kushteve të Fondit
– Deklarata e noterizuar për pronësinë – struktura themeluese e Ofertuesit (përveç kur raportet konkurruese një ekip ose shoqatë, ajo paraqitet pas themelimit të kompanisë).
– Biografi të shkurtra të personave kryesorë të angazhuar në projekt (maksimumi për pesë persona) në gjuhën maqedonase
I gjithë dokumentacioni duhet të dorëzohet në gjuhën maqedonase. Dokumentacioni i projektit duhet të dorëzohet në formularët e përgatitura nga ana e Fondit.
Dokumentacioni i projektit së bashku me CV-të i bashkëngjiten formularit duke klikuar butonin “Apliko”.
Afati i fundit për të aplikuar në thirrjen publike është deri në 22.10.2021 deri në orën 14:00.
Vetëm ato projekt-propozime që janë dorëzuar në mënyrën e mësipërme dhe brenda afatit të caktuar do të konsiderohen për financim.
regullat dhe procedurat për zbatimin, monitorimin dhe mbikëqyrjen e projektit definohen në dokument. Rregullat për organizimin dhe zbatimin e garave dhe sfidat për inkurajimin e inovacionit në fushat prioritare të shkencës dhe teknologjisë nga 20.01.2020 dhe Rregullat për plotësimin e Rregullave për organizimin dhe zbatimin e garave dhe sfidat për inkurajimin e inovacionit në fushat prioritare të shkencës dhe teknologjisë nga 16.03.2020 dhe 01.06.2020.
Për të gjitha informacionet shtesë ju mund:
Për t’ju ndihmuar në përgatitjen e propozimeve të projektit, gjatë telefonatës Fondi do të organizojë informacion – ngjarje; ndihmë teknike falas nga ekspertë dhe punëtori mentorimi.
Informacionet për këto aktivitete do të publikohen me kohë në faqen e internetit të Fondit si dhe në rrjetet sociale (Facebook dhe Instagram).
1. Në pjesën “Kush mund të aplikojë” në thirrje, shoqata e qytetarëve është e detyruar të krijojë një shoqëri tregtare që do të marrë të gjitha të drejtat nga thirrja, në lidhje me zbatimin e projektit. A zbatohet detyrimi që 51% e anëtarëve të ekipit të paraqiten si themelues edhe për shoqatën apo vetëm kur një ekip paraqitet si aplikues?
Nëse aplikacioni i projektit paraqitet nga ana e Shoqatës, atëherë Shoqata duhet të paraqitet si themeluesi i personit juridik të sapoformuar. Nëse si parashtrues të aplikacionit paraqiten persona fizikë (anëtarë të ekipit të projektit) të cilët nuk janë të lidhur në një formë të përshtatshme ligjore, atëherë të paktën 51% e personave që janë anëtarë të ekipit që do të zbatojë projektin duhet të paraqitet si themelues të sapoformuar person juridik.
2. A lejohet dhe/ose këshillohet me të njëjtin projekt të aplikojmë për dy thirrjet e hapura, ndërmarrësia Sociale dhe/ose grante të bashkëfinancuara për
komercializimin e inovacioneve? Si të vlerësojmë se kush është më i përshtatshëm për projektin tonë?
Me të njëjtin projekt mund të aplikoni për të dy thirrjet, por nëse merrni financim për njërën prej thirrjeve nuk do të mundet të merrni financim edhe për thirrjen tjetër.
Kur aplikoni për thirrje, qëllimet dhe kushtet e aplikimit të përmbajtura në vetë thirrjet publike duhet të shikohen në detaje.
Sfida e ndërmarrësisë sociale ka për qëllim të mbështesë zgjidhje inovative për nevojat aktuale shoqërore dhe sfidat shoqërore (inovacionet sociale), duke siguruar zhvillimin e qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës dhe të mbulojë të paktën një nga Qëllimet e Zhvillimit të Qëndrueshëm të përcaktuar në thirrjen publike. Ndërmarrjet, shoqatat dhe ekipet e qytetarëve mund të aplikojnë për këtë thirrje. Shoqatat e qytetarëve dhe ekipet para nënshkrimit të kontratës me Fondin duhet të themelojnë një shoqëri tregtare që do të marrë detyrimet e projektit.
Propozim-projekti duhet të përfshijë aktivitete për zhvillimin e një zgjidhjeje të re, inovative në faza nga një koncept i vërtetuar në një zgjidhje funksionalisht në një mjedis real.
Qëllimi i thirrjes publike për komercializimin e inovacioneve është të inkurajojë rritjen e aktiviteteve kërkimore dhe zhvillimore në sektorin privat, të inkurajojë bashkëpunimin midis sektorit privat dhe institucioneve të arsimit të lartë dhe kërkimit, si dhe forma të tjera të bashkëpunimit për komercializimin e inovacioneve. Për këtë thirrje mund të aplikojnë ndërmarrjet që duan të zhvillojnë një produkt, shërbim ose proces inovativ, vetëm ose në bashkëpunim me një ndërmarrje dhe/ose institucion tjetër që kryen arsimin e lartë, pra veprimtarinë kërkimore-shkencore. Instrumenti ofron mbështetje financiare për ndërmarrjet e regjistruara në Republikën e Maqedonisë së Veriut në mënyrë që të zhvillojnë dhe zbatojnë zgjidhje inovative, duke përfshirë mbështetjen për ndërmarrjet me potencial të lartë rritjeje.
Mbështetja përmes këtij instrumenti do t’i ndahet projekteve me një qëllim të qartë tregtar që janë në fazën prototip (ose faza e përshtatshme në varësi të llojit të produktit, shërbimit, procesit inovativ) deri në fazën para-komerciale (para-tregut).
A mund të aplikojë një zejtar i regjistruar si individ në thirrje, ose ndoshta dy ose tre zejtarë të regjistruar, si ekip, të aplikojnë për të?
Në thirrjen mund të aplikojnë: Shoqëritë tregtare, Shoqatat e qytetarëve dhe ekipet e përbëra nga persona fizikë. Nëse po aplikoni si ekip, ai duhet të përbëhet nga një minimum prej 2 deri në një maksimum prej 5 anëtarësh (fizikë, jo persona juridikë).
Në përputhje me dispozitat e thirrjes publike, në rast se një garues është një ekip, propozim-projekti i të cilit ka kaluar fazën e përzgjedhjes, garuesi është i detyruar brenda 30 ditëve kalendarike pas marrjes së Njoftimit për përzgjedhjen e propozim-projektit, të themelojë një shoqëri tregtare në të cilën si themelues do të paraqiten së paku 51% e anëtarëve të ekipit, e cila shoqëri tregtare do të marrë të gjitha të drejtat dhe detyrimet në lidhje me zbatimin e projektit dhe të cilat do të plotësojnë kriteret për përshtatshmërinë nga thirrja publike.
Duke qenë se ne po aplikojmë si ekip dhe jo si shoqëri tregtare, cili prej nesh dhe në çfarë kapaciteti duhet të plotësojë aplikacionin për pranimin e kushteve dhe a duhet ta plotësojmë në përgjithësi strukturën e Deklaratës së pronësisë?
Në bazë të dispozitave të thirrjes publike, në rast se një konkurrent është një ekip, propozimi i projektit i të cilit ka kaluar fazën e përzgjedhjes, konkurrenti është i detyruar brenda 30 ditëve kalendarike pas marrjes së Njoftimit për Zgjedhjen e propozimit të projektit, të krijojë një kompani në të cilën si Themelues do të jenë së paku 51% e anëtarëve të ekipit, e cila kompani do të marrë të gjitha të drejtat dhe detyrimet në lidhje me zbatimin e Projektit dhe të cilët do të plotësojnë kriteret për pranueshmërinë e thirrjes publike. Nëse po aplikoni me një ekip, nuk po plotësoni një Deklaratë Pronësie. Ju do të duhet ta plotësoni atë vetëm nëse jeni shpërblyer ose bëheni fitues i një granti të bashkëfinancuar nga Fondi. Në një rast të tillë, Deklarata nënshkruhet nga menaxheri i kompanisë së sapokrijuar. Deklarata për pranimin e kushteve të Fondit nënshkruhet nga të gjithë anëtarët e ekipit. Nëse bëheni fitues i një granti të bashkëfinancuar nga Fondi, ai nënshkruhet nga menaxheri i kompanisë së sapokrijuar.
5. Na janë shpenzimet e aktiviteteve për marketing të përshtatshme për financim? Nëse përgjigja është pozitive, дали има некакви ограничувања во однос на типот на маркетинг ?
Në përputhje me dispozitat e thirrjes publike, lejohen shpenzimet për ekspertizë në fushën e marketingut, të cilat i referohen, për shembull, testimit të tregut dhe vërtetimit të klientëve të mundshëm, krijimit të një strategjie marketingu, etj, shpenzimet e drejtpërdrejta për marketing nuk lejohen.